понедельник, 16 марта 2015 г.

Ad bildirən sözlər.

       
    Ağacı  əkirik,  ona  qulluq  edirik,  illər keçdikcə  ağac  boy atır. Gəlin  dilimizdəki sözləri  köklü  bir  ağaca  bənzədək.  
     Ad  bildirən  sözlərin  mahiyyətini  açıqlamaq  üçün  sözlərin  mənasına  yönəlmiş  bir  neçə  yardımçı  suallarla  müraciət  edək.  Sualların  köməyi  ilə  araşdırırıq  ki,sözlər  səslərdən  və  hecalardan  yaranıb.
       Lakin  söz  nə  səs, nə də  hecadır,  onun  mənası  var. Bəs  sözlər  nə  ifadə  edir?
      Söz  ətrafda  olan  insanları,  əşyaları, yerləri,  onların əlamətini, sayını, hərəkətini  və  s. ifadə  edir.
       Sözlər  müxtəlifdir.  onların  bir  qismi  əlamət,  bir  qismi  say,
 bir  qismi  hərəkət,  bir  qismi  isə  ad  bildirir.
       Bəs  ad bildirən  sözləri  necə  fərqləndirək ?
       Bunun  üçün  müxtəlif  varlıqlar  göstərərək  suallar  verilir.
       - Bu  nədir?  -  alma.
       -Bu  kimdir?  -  həkim.
        -Bura  haradır?  - Azərbaycan.
        Gördüklərimizə  ad  verərkən  suallardan  istifadə  edirik.  Deməli  ad  bildirən sözlər  kim?,  nə?,  hara?  suallarına  cavab verir.
         Hər  bir  insanın  adı  olduğu  kimi,  bizi  əhatə  edən  bütün  canlı  və  cansız   varlıqların    adı  var.
     Varlıqların  ( əşyaların )  adını  bildirən  sözlərə  ad  bildirən  sözlər və  ya  isim  deyilir. ad  bildirən  sözlər  yalnız  gözlə  gördüyümüz  varlıqların  deyil,  həm də təsəvvür  etdiyimiz  anlayışların  adını  bildirir.

 Adlar  ümumi  və  xüsusi  ad  olmaqla  iki  yerə  bölünür.
         Xüsusi  adlar  dünyada  tək  varlığı ifadə  edən  adlardı:  İnsan adları, şəhər adları, çay adları,  dəniz  adları,heyvanlara  verilən xüsusi  adlar və s.
         Ümumi  adlar:  Əllə  tutulub   gözlə  görülən   varlıqlara  verilən   adlar:   masa,  paltar, daş, küçə,düzənlik,  şəhər, ........
          
          Məna  adları:  Əllə  tutulmayan  gözlə  görünməyən  varlıqlara verilən  adlar:  səs,  yuxu,  sevinc,  acı, ağıl,  xasiyyət,  həsrət,  sevgi və s.                                 

1 комментарий: